10 niezwykłych opuszczonych baz wojskowych z całego świata

#10. Baza RAF Hethel, Anglia

Baza lotnicza Królewskich Sił Powietrznych w Hethel powstała w czasach drugiej wojny światowej i była wykorzystywana przez siły RAF i USAF. Lotnisko położone jest w pobliżu Norwich w Norfolk i dziś należy do Lotus Cars.


W 1966 roku Lotus Cars wybudowała swoją fabrykę w bezpośrednim sąsiedztwie lotniska, a pozostałości pasów startowych przystosowała do wykorzystania jako tor testowy dla swoich samochodów.


Aktualnie fabryka zajmuje 55 akrów byłej bazy i w testach używa się łącznie 4 km pasów startowych. Większość starych pasów została rozebrana i wybudowano na nich lokalne drogi lub przywrócono je rolnictwu, choć nadal na zdjęciach z powietrza wyraźnie widać zarys starego lotniska.

#9. Baza okrętów podwodnych Bałakława, Krym

Za czasów ZSRR mieściła się tu baza nuklearnych okrętów podwodnych, która powstała na podstawie rozkazu Stalina, który w latach 50. nakazał wyszukanie miejsc na bezpieczne ukrycie okrętów. Po rozpadzie ZSRR, kiedy Ukraina nie potrzebowała takiego obiektu, powstało tu muzeum morskie.


Miasto Bałakława położone jest nad wąską zatoką, która okazała się idealnym miejscem na ukrycie tajnej bazy morskiej. Góry, w których wykuto tunele chronią przed zwiadem z powietrza, a wąska zatoka zabezpiecza przed obserwacją od strony otwartego morza. Dodatkową zaletą jest bliskość Sewastopola, gdzie do dziś znajduje się jedna z największych baz morskich na Morzu Czarnym.


Budowę bazy rozpoczęto w 1957 r. i zakończono w 1961. Zamknięto ją w 1993 r. i aż do 2000, kiedy została przekazana Ukrainie, była nieużywana. W grudniu 2002 r. powstało tam muzeum. Dziś, po zajęciu Krymu przez Rosję, nie wiadomo jaki jest aktualny status bazy i czy nadal jest "opuszczona".

#8. Fort Ord, Kalifornia, USA

Baza powstała w 1940 r. i była nieprzerwanie użytkowana do 1994. Jest to największa baza wojskowa w USA, która została zamknięta. Część budynków stoi do dziś tak jak je zostawiono ponad 30 lat temu, ale duża część została wyburzona i powstała tam nowa zabudowa.


W kwietniu 2012 r. prezydent Barack Obama podpisał dekret wyznaczający na terenie części byłej bazy Pomnik Narodowy Fort Ord.

#7. Atol Johnston, USA

Baza położona na terenie przynależnym do USA, dziś znajduje się pod zarządem Służby Połowu i Dzikiej Przyrody Stanów Zjednoczonych (ang. United States Fish and Wildlife Service). Aby wejść na ten teren należy uzyskać specjalne zezwolenie, a w praktyce szanse na nie mają jedynie naukowcy i badacze.


Wojsko rządziło tam przez blisko 70 lat, znajdowała się tam baza paliwowa marynarki wojennej, baza lotnicza, obszary testów broni biologicznej i nuklearnej, tajna baza rakietowa oraz miejsce składowania i niszczenia broni chemicznej (w tym czynnika pomarańczowego).


W 2004 r. baza została zamknięta. Nic dziwnego, że obszar z taką przeszłością został zakwalifikowany jako "środowisko skażone" i podlega ciągłemu nadzorowi.

#6. Baza lotnicza Željava, Chorwacja

Niemal dokładnie na granicy Chorwacji oraz Bośni i Hercegowiny znajdują się pozostałości kiedyś największej bazy lotniczej w Jugosławii. Budowa bazy wystartowała w 1948 r. i została całkowicie zakończona w 1968. Przez te dwie dekady budowa kosztowała Jugosławię 6 miliardów dolarów, tyle co trzyletni budżet sił zbrojnych Serbii i Chorwacji razem wziętych.


Baza była intensywnie wykorzystywana do 1991 r., kiedy wybuchła wojna domowa. Kiedy armia jugosłowiańska się stąd wycofywała zniszczyła pasy startowe, detonując ładunki we wcześniej przygotowanych na taką okoliczność miejscach. W 1992 roku Serbowie dokończyli dzieła zniszczenia, aby upewnić się, że baza nie będzie się nadawała do użytku. Eksplozja ładunków była tak wielka, że wstrząs można było poczuć w pobliskim mieście Bihać. Dym unosił się nad bazą przez kolejne sześć miesięcy.


Okolice bazy nadal są gęsto zaminowane, a jej położenie niemal na samej granicy powoduje, że z militarnego punktu widzenia dziś jest bezużyteczna. Poza tym odbudowa wysadzonej infrastruktury ponownie pochłonęłaby astronomiczne sumy.

#5. Duga - "Oko Moskwy", Ukraina

Ogromna antena od lipca 1976 do grudnia 1989 służyła jako element systemu wczesnego ostrzegania przed międzykontynentalnymi pociskami balistycznymi. Charakterystyczna kratownica strategicznego radaru pozahoryzontalnego znajduje się w pobliżu Czarnobyla i Prypeci.

#4. Baza okrętów podwodnych Saint Nazaire, Francja

Przed wybuchem drugiej wojny był to jeden z największych portów na wybrzeżu Atlantyku. Podczas walk o Francję Niemcy zdobyli port w czerwcu 1940 r. i natychmiast zaczęli go wykorzystywać jako bazę U-Bootów. Pierwszy z nich, U-46, przybył do Saint Nazaire już w sierpniu tego roku.


W lutym 1941 rozpoczęto budowę kompleksu schronów przeciwlotniczych dla okrętów podwodnych, którą zakończono w czerwcu 1942. Schron przetrwał do dziś w stanie niemal nienaruszonym.

#3. Wieże obrony przeciwlotniczej w Niemczech i Austrii

Wieże Flakturm rozpoczęto budować w latach 40. w wielu miastach, poza Berlinem schrony powstały też w Hamburgu, Stuttgarcie, Frankfurcie, Wiedniu, Wrocławiu, ale także w Gdyni.


Na szczytach wież instalowano stanowiska artylerii przeciwlotniczej (konfiguracje zależne od wielkości wież), których zadaniem był obrona przed alianckimi nalotami strategicznie ważnych obiektów. Do dziś wiele z nich przetrwało i można je zwiedzać.

#2. Linia Maginota, Francja

O linii Maginota słyszał chyba każdy - była o linia umocnień wzdłuż granicy niemiecko-francuskiej ciągnąca się na odcinku 450 km i składająca się z ok. 5000 obiektów fortecznych. Zbudowano ją w latach 30., gdy Francuzi chcieli się ustrzec powtórki z pierwszej wojny światowej. Nazwa jej pochodzi od nazwiska zastępcy francuskiego ministra wojny Paula Painlevé, André Maginota, który oficjalnie zreferował opinii publicznej we francuskim parlamencie założenia taktyki, opartej właśnie o te umocnienia.


Francuska generalicja uznała kompleks za cud techniki i taktyki. Liczne schrony bojowe były w stanie wytrzymać liczne ataki z powietrza i zatrzymać nacierające czołgi, a schrony mieszkalne były w stanie pomieścić i ochronić tysiące żołnierzy. Wybudowano nawet podziemne linie kolejowe łączące poszczególne sektory umocnień. Jednak Niemcy nie postępowali zgodnie z życzeniowym myśleniem Francuzów i zaatakowali z północy przez Belgię, a nie ze wschodu.

#1. Forty Maunsella, Morze Północne

W początkowym okresie drugiej wojny Brytyjczycy mieli problemy z obroną swoich wybrzeży przed niemieckimi nalotami oraz przed próbami zaminowania podejść do Tamizy i Medway. Rozwiązaniem okazało się wybudowanie żelbetowych fortów postawionych "na wodzie". Autorem projektu był Guy Maunsell, stąd nazwa konstrukcji.


Swoje forty wybudowała marynarka wojenna oraz armia, były uzbrojone w armaty przeciwlotnicze oraz morskie. Największe z fortów miały załogę liczącą do 100 os. i mogły być samowystarczalne nawet do 5 tygodni. Forty pozostały w służbie po wojnie i zrezygnowano z nich dopiero w latach 50. Później były wykorzystywane przez pirackie rozgłośnie radiowe, a na jednym z nich zostało proklamowane (przez nikogo nieuznawane) Księstwo Sealand.