Chwała bohaterom - powstanie styczniowe
22 stycznia obchodzimy 153 rocznicę wybuchu powstania styczniowego. Powstanie zapoczątkowało ogłoszenie manifestu przez Tymczasowy Rząd Narodowy. A oto kilka ciekawostek na temat powstania, o których być może nie wiedziałeś, bojowniku.
#1. Manifest 22 stycznia
#2. Powstanie w liczbach
Królestwo Polskie w 1862 roku, a więc rok przed wybuchem powstania, liczyło 4 972 193 ludności. W 1865 r., a więc po powstaniu styczniowym, liczba ludności wzrosła do 5 336 112.
W chwili wybuchu powstania 22 stycznia wojska carskie, według danych rosyjskich, liczyły ponad 14 tys. żołnierzy, powstańców było 6 tys. Do końca powstania styczniowego w 1864 roku liczba ochotników nigdy nie przekroczyła 30 tys.
Straty Rosjan wynosiły według oficjalnych rosyjskich danych 3 343 żołnierzy, w tym 2 169 zostało rannych. Polskie dane dotyczące strat wśród Rosjan są bardzo rozbieżne: od 7 tys. aż do 20 tys.
#3. Kosynierzy
W powstaniu styczniowym brały również udział słynne formacje kosynierów.
- 3 lutego 1863 grupa ok. 1000 kosynierów, dowodzonych przez Władysława Jabłonowskiego, przeprowadziła atak na rosyjskie armaty w zwycięskiej dla Polaków bitwie pod Węgrowem
- 18 marca 1863 w zwycięskiej dla Polaków bitwie pod Grochowiskami kosynierzy pod dowództwem płk. Dąbrowskiego rozbili dwie roty 25 Smoleńskiego Pułku Piechoty
#4. Sztyletnicy
Sztyletnicy działali od stycznia 1863 r. w strukturze Policji Narodowej, jako oddział wydzielony Żandarmerii Narodowej – tzw. Straż Przyboczna. Do ich zadań należała ochrona członków władzy powstańczej oraz egzekwowanie wyroków na zdrajcach i wrogach państwa polskiego. Dowódcą Straży był Paweł Landowski, a po jego rezygnacji i przejściu do partyzantki Emanuel Szafarczyk. Nie wiadomo, jaka była liczebność oddziału sztyletników. Żandarmów w Warszawie było 200-250, z tego prawdopodobnie około 100 zaangażowanych było w działalność odwetową. Członkowie oddziału rekrutowali się głównie z niższych warstw społecznych. Za swoją służbę otrzymywali żołd, zwrot wydatków służbowych oraz premię za wykonane wyroki. Te z kolei wykonywane były na podstawie orzeczeń Sądu Powstańczego (przekształconego potem w Trybunał Rewolucyjny). Choć oskarżeni siłą rzeczy nie uczestniczyli w posiedzeniach sądu i wyroki były wydawane oczywiście zaocznie, to zdarzało się, iż docierały one opatrzone odpowiednimi pieczęciami do adresata, tak się stało np. w przypadku majora Wasyla von Rothkircha, wicedyrektora Kancelarii Specjalnej od spraw Stanu Wojennego.
#5. Dyktatorzy powstania
Ludwik Mierosławski - pierwszy dyktator (od 17 lutego do 11 marca 1863)Marian Langiewicz - drugi dyktator powstania (od 11 marca do 18 marca 1863)
Nieformalnym, ostatnim dyktatorem był Romuald Traugutt (od 17 października 1863 do 10 kwietnia 1864)
#6. Strój powstańca
Po klęsce powstania listopadowego i likwidacji polskiej armii nie było jednego wzorca munduru żołnierza polskiego. Również w czasie bezpośrednich przygotowań do powstania styczniowego wobec braków uzbrojenia kwestia umundurowania schodziła na dalszy plan. Kiedy do Królestwa Polskiego napływała z różnych stron zakonspirowana broń i gotówka, dowódcy woleli przeznaczać wciąż niewystarczające fundusze na dozbrajanie swoich oddziałów, najczęściej kosztem umundurowania.
#7. Gloria Victis
Łacińska dewiza gloria victis – „chwała zwyciężonym” – oznaczająca najwyższy wyraz czci dla poległych za sprawę wolności i niepodległości w walce z przeważającymi siłami wroga, była przeciwieństwem vae victis – „biada zwyciężonym”. W polskiej tradycji historycznej gloria victis łączy się najściślej z pokoleniem uczestników powstania styczniowego, jednakże przez swą uniwersalność obejmuje także tych, których postawa i rola historyczna zostały pozytywnie ocenione post factum, a więc poległych w walkach o niepodległość z lat 1914-1920, we wrześniu 1939 r., zamordowanych w Katyniu, powstańców warszawskich.
Oglądany:
47982x
|
Komentarzy:
88
|
Okejek:
288
osób
Najpotworniejsze ostatnio
Najnowsze artykuły
06.05
- Faktopedia – Tajki z „niespodzianką” a służba wojskowa (311)
- Memy, które przyniosą ci odrobinę uśmiechu LIV (98)
- Zatrzymane w kadrze – Pierwszy wyrok śmierci wydany przez izraelski sąd (34)
- 7 psychologicznych sztuczek, o których nikt ci nie powie (49)
- Dwukrotne perfekcyjne przycelowanie w słupek – Ludzie, którzy usilnie starają się zrobić sobie krzywdę (106)
- Piękna Amy i jej kreskówkowe sobowtóry (18)
- 7 rzeczy, które wynaleziono na długo (lub bardzo długo) przed kołem (23)
- Czy kiedykolwiek przydarzyło ci się coś niewytłumaczalnego? #3 (27)
- Dziwna ta kostka gitarowa – Fotografie w stylu: Co tu się odwaliło? (29)
- 20 przypadków, kiedy restauracje chciały być oryginalne i przesadziły (13)
- Co by było, gdyby „Grę o tron” nakręcono w latach 50.? (12)
- Ładne panie skąpane w promieniach słońca (17)
- 10 przepisów i zakazów, które obróciły się przeciwko pomysłodawcom (76)
- Pracownicy ogrodów zoologicznych dzielą się tym, czego możecie nie wiedzieć o ich pracy (30)
- Życie na Islandii jest... inne (82)
05.05
- 14-latki dzisiaj i za moich czasów – Demotywatory (328)
- Przyjaciele z tajemnicami, czyli 7 teorii spiskowych na temat Friends (42)
- Metalowa dziewczyna, koleżanka podrywa mi ojca i inne anonimowe opowieści (116)
- Mężczyźni obnażają najbardziej obrzydliwe i irytujące nawyki swoich żon i dziewczyn (137)
- 12 najbardziej niezwykłych mostów (39)
Sprawdź swoją wiedzę!
Jak to drzewiej bywało
Dobra, dobra. Chwila. Chcesz sobie skomentować lub ocenić komentujących?
Zaloguj się lub zarejestruj jako nieustraszony bojownik walczący z powagą